Mavi Marmara yolcularından İsrail'e ilk dava ABD’de açıldı

Ä°srail Savunma Güçleri'nin (IDF) Amerikan bayraklı gemiye yönelik gerçekleÅŸtirdiÄŸi kanunsuz saldırıdan dolayı tazminat talep eden üç Amerikan vatandaşı Ä°srail Devleti'ne karşı Mavi Marmara Avukatları eliyle 11.Ocak 2016'da Washington, D.C.'de bir dava açtı. Bu dava ABD'de diÄŸer bazı Mavi Marmara davaları gibi ilk olma özelliÄŸini taşıyor. 

Amerikan Yerel Mahkemesi Kolombiya eyaletinde, 31 Mayıs 2010 tarihinde uluslararası sularda seyir halinde bulunan Amerikan gemisi Challenger I'da bulunan maÄŸdurların zararlarının karşılanması için Ä°srail Devletine tazminat davası açıldı. Challenger I gemisi, Ä°srail Hükümeti tarafından söz konusu tarihte ve hala devam eden abluka altında olan Gazze'ye insani yardım ve tıbbi malzeme götürmek isteyen filonun bir parçası olarak seyrediyordu. 

Üçü Amerikan vatandaşı olan dört davacı saldırının sebep olduğuher türlü stres, zarar ve kayıplar için tazminat talep etmektedir. İsrail saldırıdan bu yana geçen zamanda hiçbir sorumluluk ve yükümlülüğü kabul etmemiş ve mağdurlara herhangi bir tazminat ödememiştir. Amerikan gemisi İsrail tarafından iade edilmemiş olup ve hala İsrail'de alıkonmaktadır.
Mavi Marmara davalarının ABD ekibindeki hukukçulardan David Schermerhorn “Temel haklara saygı duyulmalı ve bu haklar Amerikan Mahkemelerince muhafaza edilmelidir. Ä°srail yetkilileri arasındaki söz konusu saldırıların sorumlularının zarar verenci eylemlerinden dolayı yargılanmasını istiyoruz. Silahsız sivillere karşı uyguladıkları gereksiz ÅŸiddet ve insani yardım malzemelerinin beraberinde kiÅŸisel eÅŸyalarımızı çalmaları yanlarına kar kalmamalıdır” ifadelerinde bulundu.

Söz konusu dava, Birleşik Devletlerde meydana gelen ciddi suçlardan dolayı, ki mezkur olayda Amerikan Bayraklı gemi Amerika Birleşik Devletleri kanunlarının alanına girmektedir, yabancı bir devlete dava açmaya yönelik Yabancı Devletlerin Dokunulmazlık Yasası'ndaki (FSIA) özel duruma dayanması açısından ezber bozan bir davadır.

Davacıların danışman avukatı, Steven Schneebaum “Yabancı devletlerin BirleÅŸik Devletlerdeki davalarda dokunulmazlığı vardır. Fakat bu dokunulmazlık bazı durumlarda terk edilir. Yabancı devletlerin unsurlarının BirleÅŸik Devletler içerisinde fiziksel yaralanmaya yol açankanunlara aykırı davranışları ve dünyanın herhangi bir yerinde ABD vatandaÅŸlarına karşı yapılan zarar verici eylemler söz konusu olduÄŸunda, bu devletlere dokunulmazlık verilmez. Bu iki istisnanın da bu durumda bu davanın gerçekliklerine uygulanabilir olduÄŸunu söylüyoruz.” dedi.

Profesör Ralph Steinhardt (George Washington Ãœniversitesi'nde uluslar arası hukuk uzmanı ve davacıların hukukçu takımı üyesi)'a göre “Challenger I'a yapılan saldırı uluslar arası hukukun açık bir ihlalidir, bu ayrıca savaÅŸ hukukunu, insan haklarını ve deniz hukukunu da içerir. Burada ABD Kongresi'nin verdiÄŸi yetkiye dayanarak bu yargılama Amerika BirleÅŸik Devletler mahkemelerinin mesuliyetidir. EÄŸer durum tam tersine olsaydı, Amerika açık sularda Ä°srail gemisine saldırsaydı ve Ä°srail vatandaÅŸlarına kötü davransaydı, Ä°srail yabancı devletler dokunulmazlık hukuku Amerika'ya dava açması için Ä°srail mahkemeleri devreye girerdi.”

Bu dava ve dünyanın çeÅŸitli yerlerindeki ulusla ve uluslararası davalarda maÄŸdurları temsil eden hukukçular Sir Geoffrey Nice ve Rodney Dixon “Bu uluslar arası hukuk kurallarının ciddi bir ÅŸekilde sınanmasıdır, vatandaÅŸların barışçıl bir ÅŸekilde protesto etme hakkı güçlü bir ÅŸekilde korunmalıdır. Hiçbir devlet cezasız kalmanın zevkini çıkarmamalıdır. Biz ayrıca Mavi Marmara'ya saldırıda hunharca katledilen Amerika vatandaşı Furkan DoÄŸan için de California'da bir dava açtık. “ ÅŸeklinde konuÅŸtu.
BirleÅŸmiÅŸ Milletler Ä°nsan Hakları Konseyi Tarafından Eylül 2010 tarihinde saldırı için verilen raporda, “Challenger I' ı engellemek için Ä°srail askerleri tarafından kullanılan güç ….. lüzumsuzdu, orantısızdı, aşırı ve uygunsuzdu, fiziksel bütünlük haklarını ihlal edecek miktarda idi…” ÅŸeklinde belirtilmiÅŸtir. Ayrıca, Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı saldırı ile ilgili yapmış olduÄŸu ön incelemesinde verdiÄŸi kararda Filoya karşı yapılan saldırı ve süregelen olayların ‘savaÅŸ suçu'olduÄŸuna karar vermiÅŸti.

DAVACILAR HAKKINDA

Dört davacının üçü Amerikan vatandaşı diÄŸeri ise Belçika vatandaşıdır. Davacıların hepsi Gazze'dekilerin durumuna dikkat çekmek için çalışan iyiliksever yardım gönüllüsü ve aktivistlerdir. Her biri saldırının sebep olduÄŸu fiziksel ve duygusal zarar ve stresin maÄŸduru olmuÅŸlardır. Amerikan vatandaşı olan David Schermerhorn yanı başında atılan bir ses bombası ile yaralanmış, bir gözünde kalıcı kısmi görme kaybına sebep olunmuÅŸtur. Davacılardan Huwaida Arraf, Amerika ve Ä°srail vatandaşıdır. Araf aynı zamanda Amerikalı bir avukat ve insan hakları aktivistidir. Araf, saldırı sırasında başını güverteye çarpmıştır. Kendisini kelepçelemesi ve başına bir ÅŸey geçirmeden önce Ä°srail askerlerinin fiziksel saldırısına uÄŸramıştır. Belçika vatandaşı olan Margriet Deknopper plastik bir mermi ile vurulmuÅŸtur ve bu mermi ile burnu kırılmıştır. Amerikan ordusunun emektarı ve eski bir Amerikan diplomatı olan Mary Ann Wright onu ve diÄŸerlerini gemi güvertesinde alıkoydukları zaman Ä°srail askerleri tarafından saldırıya uÄŸramıştır. 

Filodaki bütün gemilerin maÄŸdurlarının avukatlığı için çalışan Stoke&White LLP (Londra) avukatlık bürosundan Hakan Camuz “Davacılar, bütün filodakiler gibi, Gazze'deki sivil insanların, halkın yaÅŸadığı abluka zalimliÄŸine ve vahim insani sonuçlarına dünyanın dikkatini çekmek için doÄŸru olanı yapıyorlardı. Gazze sakinlerine gıda, tıbbi malzeme, yaÅŸamlarını devam ettirmek için gerekli ihtiyaçları götürmek istiyorlardı. Fakat hukuksuz canice bir saldırı, ÅŸiddet ve kaba güç ile durduruldular. Söz konusu dava bu yaÅŸananların telafi edilmesi için hukuk mücadelesi yürüteceÄŸiz. Bu dava sadece tazminat kısmı ile ilgili olup, bu yönden telafi ancak Ä°srail'in uluslararası sulardaki saldırısının sonucunda oluÅŸan maddi manevi kayıp ve zarara maruz kalan kiÅŸilerin tüm zararlarının tazmini ile mümkün olacaktır.” vurgusunda bulundu.